Okuldayız: Osmangazi Projesi, SOYAÇ tarafından 2021-2022 akademik yılında "Travma Bilgisine Dayalı Okul Temelli Toplum Çalışmaları" özel sektör-toplum- üniversite işbirlikleri ile gerçekleştirilmiştir. Osmangazi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Maltepe Üniversitesi, Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Bosch Birİz Sosyal Sorumluluk Kulübü), İstanbul Marmara Eğitim Vakfı, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ve Şehit Murat Atsen İlkokulu arasındaki işbirliğinin temel amacı, Bursa Osmangazi ilçesinde eğitim-öğretimi kesintiye uğrama riskiyle karşı karşıya olan öğrencilerin, bilişsel, psikolojik ve sosyal gelişimlerinin desteklenerek korunmalarını sağlamak ve onların mutlu, üretken ve yaratıcı bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunmaktır. Bu proje, toplumun travma bilincini artırmayı ve çocukların travma sonrası iyileşmelerine destek olmayı amaçlanmıştır.
Doç. Dr. Özden Bademci’nin koordinasyonunda SOYAÇ’ta; lisans ve lisansüstü programlara devam eden 56 üniversite öğrencisi (Psikoloji, Beslenme ve Diyetetik, Çocuk Gelişimi, Felsefi Danışmanlık, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Beden Psikoterapisi Sertifikalı Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı) 20 öğretmen, 15 BOSCH BirİZ Sosyal Sorumluluk Kulübü gönüllüsü, 20 öğretim üyesi ve diğer gönüllüler olmak üzere toplam 114 kişi görev almıştır.
Özel sektör-toplum işbirliğiyle "travma bilgisine dayalı okul temelli toplum çalışmaları” kapsamında Çocuk Travma Akademisinin (https://www.childtrauma.org/) kurucusu ve nörogelişimsel travma alanına yön veren ünlü isimlerden çocuk psikiyatristi Prof. Dr. Bruce Perry ve ekibiyle çalışmaya başlamıştır. Bilindiği gibi, Köpek Gibi Büyütülmüş Çocuk, Sana Ne Oldu? gibi kitapların yazarı Prof. Dr. Bruce Perry’nin ihmal ve istismarın çocukların henüz gelişmekte olan beyinlerine etkileri üzerine çalışmaları dünya çapında etki uyandırmıştır. Prof. Dr. Bruce Perry ve Çocuk Travma Akademisinin kıdemli eğitmeni Steve Graner istismar mağduru çocukların okulda desteklenmeleri için çocuk gelişimine her yönden duyarlı ve saygılı olmayı ilke edinen "Eğitimde Nöroardışık Model"i (The Neurosequential Model in Education) oluşturmuştur. Bu bağlamda, "Okul terki"nin yüksek olduğu bir ilkokulda çalışan öğretmenlere Eğitimde Nöroardışık Model eğitimi verilmeye başlanmıştır. Öğretmenler; Beden Psikoterapisi Sertifikalı Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programına devam öğrenciler ve Bosch Birİz Sosyal Sorumluluk Kulübünün gönüllülerince SOYAÇ Modeli eşliğinde desteklenmektedir. Ayrıca Üniversitemizin kurucu vakfı İstanbul Marmara Eğitim Vakfı işbirliğiyle sürdürülen projede, Psikoloji, Çocuk Gelişimi, Sosyal Hizmet, Felsefe, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Yabancı Diller Eğitimi bölümlerinin yanı sıra Marmara Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünün öğretim elemanları ve öğrencileri de birlikte çalışmaktadırlar.
Terapötik Akran Desteği ve Oyun Grubu Çalışmaları kapsamında çocuk gelişimi bölümü öğrencileri, ilkokul 1., 2., 3. ve 4. sınıf öğrencileriyle çevrimiçi oturumlar düzenleyerek grup dinamikleri oluşturmayı ve sosyal-duygusal gelişimi desteklemeyi amaçlamışlardır. Bu oturumlar, oyun tabanlı etkinlikler içermiş ve bireysel farklılıkları kabul etmeyi, toplumsal entegrasyonu teşvik etmeyi ve grup içi işbirliği geliştirmeyi hedeflemiştir.
Çocuklar için Felsefe kapsamında, problem felsefesi olarak tanımladığımız temel felsefe alt dalları kapsamında ve çocukların gündelik yaşam deneyimlerinin de içinde yer alan dürüstlük, cesaret, sevgi, arkadaşlık, dostluk, adalet, çevre, doğa, kimlik vb. kavramların topluluk olarak soruşturulması yöntemine dayanan bir pedagojidir. Ayrıca matematik, tarih, coğrafya gibi branş derslerinde de uygulanması tavsiye edilen bir eğitim metodudur.
1.1. Öğretmen Destek Çalışmaları: Disiplinlerarası Sınıf Ekipleriyle Olgu Çalışmaları
Osmangazi Projesi'nin öğretmenleri için Beden Psikoterapisi Sertifikalı Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı mezunu ve devam eden 10 öğrencinin koordinasyonuyla ve BOSCH Birİz Sosyal Sorumluluk Kulübü gönüllülerinin katılımıyla sınıf ekipleri oluşturulmuştur. Sınıf ekiplerinde, "Köpek Gibi Büyütülmüş Çocuk" adlı kitapta ele alınan çocukların hikayelerini incelenmiştir. Bu hikayeler, proje ekibiyle Steve Graner gibi uzmanlar tarafından tartışılmış ve ayrıca haftalık sınıf ekibi toplantılarında öğretmenler tarafından sunulan örnek vakalarla birlikte değerlendirilmiştir. Bu, projenin çocukların travma sonrası iyileşmelerini desteklemek ve öğretmenlere rehberlik etmek amacıyla bilimsel bir yaklaşım benimsediğini göstermektedir.
2.2. Terapötik Akran Desteği Grubu: Bireysel ve Grup Çalışmaları
Dezavantajlı çocukların gelişimine yardımcı olmak ve topluma entegre olmalarını desteklemek, bu amaçla geliştirilmiş olan SOYAÇ Modeli hedeflerine ulaşabilmek için sistem anlayışına ve travma bilgisine terapötik akran desteği ve bireysel/grup çalışmaları üzerine kurulan bu model, çocukların gelişimini desteklemeyi hedefler. Projede, psikoloji öğrencileri ve deneyimli gönüllüler tarafından çocuklarla çalışılır, bu sayede çocukların grup bağlılığı artar, becerileri gelişir ve okula devam isteği arttırmayı amaçlamıştır.
2.3. Terapötik Akran Desteği ve Oyun Grubu Çalışmaları
SOYAÇ Modeli aracılığıyla öğrencilerle terapötik ilişki kurarak okula devamlılıklarını artırmak ve disiplinlerarası bir yaklaşım benimsemektir. Bu çerçevede, Çocuk Gelişimi Bölümü öğrencileri, ilkokul 1., 2., 3. ve 4. sınıf öğrencileriyle belirlenen gün ve saatlerde çevrimiçi oturumlar düzenlemişlerdir. Bu oturumlar, oyun temelli etkinlikler aracılığıyla grup dinamikleri oluşturmayı hedeflemiştir. Aynı zamanda, öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimlerini desteklemek, bireysel farklılıkları kabul etmek, toplumsal entegrasyonlarını teşvik etmek ve grup içinde işbirliği oluşturmayı amaçlamıştır.
2.4. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Temelinde Kadın Çalışmaları
Eeğitim, sağlık, istihdam, siyaset, hukuk ve karar alma süreçlerinde aktif katılım hakkı, her bireyin temel hakkıdır. Ancak, özellikle kadınların katılımında fırsat eşitliği sağlanamadığı bir gerçektir. Bu nedenle, toplumsal cinsiyet eşitliğine dayalı toplum temelli çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu amaçla, "Okuldayız: Osmangazi Projesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Temelinde Kadın Çalışmaları" gerçekleştirilmiştir. Bu faaliyette, okula devam eden çocukların annelerini "Okuma Yazma Temel Eğitimi", "Uygulamalı Sağlıklı Mutfak Atölyesi" ve "Psikososyal Destek" gibi üç ayrı faaliyetle desteklemeyi amaçlanmıştır.
2.5. Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi
"Çocuklarla Felsefe" adlı pedagoji, problem felsefesi alt dallarını içeren bir yaklaşım olarak tanımlanır. Bu pedagoji, çocukların günlük yaşam deneyimlerini ve değerlerini merkeze alır. Temel kavramlar arasında dürüstlük, cesaret, sevgi, arkadaşlık, dostluk, adalet, çevre, doğa, kimlik gibi konular yer alır. Bu pedagoji, çocukların bu kavramları topluluk olarak sorgulayarak anlamalarını ve düşünmelerini teşvik eder. Ayrıca, bu yaklaşım matematik, tarih, coğrafya gibi derslerde de uygulanabilir ve önerilir. Bu sayede çocuklar sadece akademik bilgi edinmekle kalmaz, aynı zamanda düşünsel ve ahlaki gelişimlerini destekler.