Kadim devletlerin dünü ile bugünü arasındaki sağlam bağlar kurarak geçmişi referans kabul edip geleceğine ve geleneğine yön vermesinin temel dayanağı hiç şüphesiz sahip oldukları arşivler, yazıtlar ve yazılı olmayan gelenekler ve uygulamalarıdır.
Milletleri bir arada tutan, onları birbirlerine yaklaştıran en temel öğelerden biri o milletin sahip olduğu tarihî ve milli şuurdur. Bu şuuru şekillendiren, canlı tutan ve nesilden nesile aktarımını sağlayan şey ise devlete ait tarihî belge ve vesikaların kayıt altına alınarak saklandığı arşivlerdir.
Ayrıca arşiv belgeleri diğer bir açıdan da devletlerin uygulamalarındaki başarılarını ve medeniyet tasavvurlarını ve tarihi süreçteki diplomatikasını da gün yüzüne çıkaran vesikalardır.
Arşivler devletlerin veya milletlerin geçmişi ile irtibat kurmasını sağlayan hafızasının temelini oluşturmaktadır. Zira arşiv belgeleri, devletlerin askeri, siyasi, diplomasi, iktisadi, hukuk, sosyal hayat, gelenek ve kültürleri ile ilgili uygulamaların en önemli bilgi kaynaklarıdır.
Bugün ülkemizde; Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (Hazine-i Evrâk), Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, İstanbul Müftülüğü Şeriyye Sicilleri Arşivi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-ı Kadime Arşivi ve Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi başta olmak üzere çeşitli arşivler bu anlayış sayesinde günümüze kadar ulaşmışlardır.